TÜBİSAD: Türkiye bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün büyüklüğü 785 milyar TL'ye ulaştı

Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), 2023 yılı “Bilgi ve İletişim Teknoloji Sektörü Pazar Verileri”ni 28 Mayıs’ta Feriye’de düzenlediği toplantıda açıkladı. Açılış konuşmalarını TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Tombalak, Lenovo Türkiye Genel Müdürü Emre Hantaloğlu, Data Market CEO’su Murat Boyla, sahibinden.com CEO’su Burak Ertaş ve T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Zekeriya Çoştu’nun yaptığı toplantıda, sektörün 2023 performansı ve geleceği hakkında görüşler paylaşıldı. Deloitte Türkiye Ortağı Hakan Göl de raporun sonuçlarını açıkladı.

Rapor çalışmasına 2023 yılında 10 bin 424 şirket katıldı. Rapora göre Türkiye Bilgi ve İletişim pazarı büyüklüğü 2023 yılında TL bazında bir önceki yıla kıyasla yüzde 83 oranında büyüyerek 784,6 milyar TL’ye ulaştı. Bu rakamın 36 milyar TL’lik kısmını ölçümlemeye yeni eklenen şirketler oluşturdu. 2019-2023 yılları arasında sektörün TL bazındaki yıllık ortalama büyümesi yüzde 50 civarında seyretti. Sektörün dolar bazındaki büyüklüğü ise yüzde 27’lik bir artışla 33 milyar dolara çıktı. Global BIT pazarı aynı yıllarda yüzde 1,1 büyüdü.

ALT KATEGORİLER

Toplam sektör büyüklüğünü oluşturan iki ana unsura bakıldığında; 2019-2023 yılları arasında daha hızlı büyüyen bilgi teknolojilerinin, 2023 yılında pazar büyüklüğü olarak iletişim teknolojilerinin önüne geçtiği görüldü. 2019-2023 yılları arasında yüzde 60 büyüyen bilgi teknolojileri, 2023 yılında 402,2 milyar TL’ye ulaşırken; iletişim teknolojileri ise yüzde 41 büyüyerek 382,4 milyar TL’ye çıktı. Bilgi teknolojileri son dört yılda artan kura rağmen büyürken, iletişim teknolojileri kurdan etkilenerek küçüldü. Bilgi teknolojilerinin 2023 yılında dolar bazında büyüklüğü 16,9 milyar dolara, iletişim teknolojilerinin ise 16,1 milyar dolara yükseldi.

Bilişim Teknolojileri Donanım kategorisi yüzde 68 büyüyerek 133 milyar TL seviyesine çıkarken, Bilişim Teknolojileri Yazılım yüzde 132 büyüyerek 206,9 milyar TL oldu. Bilişim Teknoloji Hizmet ise yüzde 96 büyüyerek 62,2 milyar TL’ye ulaştı.

İletişim Teknolojileri Elektronik Haberleşme kategorisi yüzde 72 büyüyerek 224,5 milyar TL, iletişim teknolojileri Donanım kategorisi ise yüzde 93 büyüyerek 157,8 milyar TL’ye çıktı.

SEKTÖRDE ÖNE ÇIKAN TEKNOLOJİLER

Rapora göre 2023 yılında Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektöründe öne çıkan teknolojiler; üretken İş Hayatında GenAI, Bulut Dönüşümü, Platform Mühendisliği ve Sektörel Metaverse olmak üzere dört ana başlıkta değerlendirildi. İş Dünyasında Sürdürülebilirlik ise etkisi devam eden trend olarak yer aldı.

2023 YILI GLOBAL BİLGİ VE İLETİŞİM PAZAR BÜYÜKLÜĞÜ

TÜBİSAD raporuna göre, global Bilgi ve İletişim pazarı büyüklüğü 2023 yılında yüzde 1,1 oranında büyüyerek 4,45 trilyon dolar seviyesine yükselirken; bilgi teknolojileri pazarı aynı oranda daralma gösterdi, iletişim teknolojileri pazar büyüklüğünde ise yüzde 4,1’lik bir büyüme görüldü.

TEKNOKENTLER

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan istatistikler baz alındığında 2022-2023 yılları arasında teknokent sayısının yüzde 4,1 artarak 101’e çıktığı ve şirket sayısının yüzde 14,5 oranında artarak 10 bin 275 seviyelerine geldiği görüldü. Teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan kişi sayısı yüzde 16,3’lük artışla yaklaşık 93 bin kişiden 108 bin 360 kişiye geldi. Teknokentlerin toplam cirosu yüzde 174,5 büyüme oranıyla 75,6 milyar TL’den 207,5 milyar TL’ye ulaştı. Cirodaki artışla birlikte yüzde 138,7’lik artış oranıyla toplam ihracat 19,9 milyar TL’den 47,5 milyar TL’ye yükseldi.

İHRACAT

2023 yılında toplam ihracatta yüzde 85’lik büyüme gözlendi ve 58 milyar TL’ye ulaştı. Toplam ihracat içerisindeki en büyük payın ise Bilgi Teknolojileri Yazılım kategorisinde olduğu görüldü. BT Yazılım ihracatı yüzde 92 oranında büyüyerek 52 milyar TL tutara ulaştı. Sektörün toplam ihracatı 2018-2022 yılları arasında dolar bazında yıllık ortalama yüzde 22 büyüdü.

İSTİHDAM

Sektörün toplam istihdamı yüzde 11’lik büyümeyle 237 bin kişiye ulaştı. Sektörün yüzde 31’ini kadın çalışanların oluşturduğu görülürken, üniversite mezunu çalışanlar ise yüzde 63’lük bir orana sahip oldu.

“BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ DİĞER SEKTÖRLERDE DE VERİMLİLİĞİ ARTIRIYOR”

Bilgi teknolojileri sektörünün ekonominin genelinde getirdiği verimlilik artışı, yenilikçi ve katma değeri yüksek yapısı, istihdam yaratma potansiyeli, ihracatın ithalatı karşılama oranlarına yaptığı ve yapabileceği katkısıyla stratejik bir önem arz ettiğin dile getiren TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Tombalak, “TÜBİSAD olarak 13 yıldır şirketler, kamu ve akademi başta olmak üzere aslında Türkiye için oldukça önemli olan Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü Pazar Verileri Raporu’nu paylaşıyoruz. Sektörün dolar bazındaki büyüklüğü ise yüzde 27’lik bir artışla 33 milyar dolara çıktı. Bu yıl tarihte ilk defa, bilgi teknolojilerinin büyümesi ve büyüklüğü, iletişim teknolojilerini geride bırakarak yeni bir dönemin kapılarını aralıyor. Bu, sadece bir dönüm noktası değil, aynı zamanda ülkemizin ve sektörümüzün potansiyelini gözler önüne seren bir gelişme. Yazılım ve servis sektöründeki bu hızlı yükseliş, yazılım ihracatımızda da bir artış yaratıyor ve geleceğe dair umutlarımızı yeşertiyor. Biz, sektör temsilcileri olarak, TÜBİSAD ve diğer sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte, kamu ve özel sektörün sinerjisini kullanarak bu büyümeyi daha da ileriye taşıma konusunda kararlıyız” dedi.

BT TRENDLERİ İŞLETMELERİMİZİN KARARLARINA YÖN VERECEK

Lenovo Türkiye Genel Müdürü Emre Hantaloğlu konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “TÜBİSAD ICT 2023 Pazar Raporu, dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden biri olan BT sektöründeki pazar trendlerini, büyüme potansiyelini anlama, takip etme ve yatırımlara yön verme kararları alma açısından hem işletmelerimize hem de Türkiye’nin BT ekosistemine büyük fayda sağlıyor. Lenovo Türkiye olarak, bu önemli çalışmaya sponsor olmaktan ve sektörümüz için çok kıymetli olan bu pazar araştırmasına destek vermekten dolayı büyük bir mutluluk duyuyoruz.”

SEKTÖRÜN İSTİKRARLI BÜYÜME PERFORMANSI YENİLİKLERE UYUM SAĞLAMAMIZI KOLAYLAŞTIRACAK

Data Market CEO’su Murat Boyla, rapor sonuçlarıyla ilgili şu görüşü paylaştı: “Gelişimleri önemli miktarda ivme kazanmış olan yapay zekâ, 5G ve bulut dönüşümü gibi heyecan verici yeni teknolojilerin işte ve yaşamda olağanüstü yeniliklere imkân tanıyacağı bir geleceğe hazırlanıyoruz. Ekonomik ve sosyal boyutlarda pek çok fırsat barındıran böylesi bir geleceğe yol alırken ülkemizin yeniliklere uyum sağlayabilmesi açısından bilgi ve iletişim teknolojileri pazarının istikrarlı ve sürdürülebilir bir performans göstermesi kritik önem taşıyor. Bu sağlıklı tablonun ülkemizdeki diğer sektörlerin gelişimi açısından da önemli olacağına inanıyoruz.”

BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ SEKTÖRÜ STRATEJİK SEKTÖRLER İÇİN ÇARPAN ETKİSİ YARATABİLİR

sahibinden.com CEO’su Burak Ertaş, raporun bulgularına dair şu ifadeleri kullandı: “Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün ülkemizin büyümesi ve kalkınmasında kritik rol oynayan tüm stratejik sektörler üzerinde çarpan etkisi yaratma potansiyeli bulunuyor. Sektör bileşenlerinin sunduğu, ürün, çözüm ve bilgi birikiminin sürdürülebilirliği açısından olumlu olarak yorumlayabileceğimiz bir büyüme tablosuyla karşı karşıyayız. Bu büyümenin istikrarlı ve sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için çalışmaya devam edeceğiz.”